Aydın'da AKP İle İP Arasında İkincilik Yarışı Kızışıyor!

SİYASET

Politikyol'dan Mert Uzunsoy'un yazı dizisinde Aydın siyaset analizi yer aldı. Aydın'daki parti yöneticilerini yakından ilgilendiren veri analizi şu şekilde; 

17 ilçeye sahip olan Aydın’ın 1 milyon 750 bin nüfusu bulunmakta. Aydın TBMM’de 8 milletvekili ile temsil edilmekte. Son yapılan 2018 milletvekilliği seçimlerinde AK Parti 4, CHP 3, İYİ Parti ise 1 milletvekilliği kazanmıştı.

Aydın, Ege bölgesinde bulunan beş büyükşehirden biridir. Ekonomisi çoğunlukla turizm, tarım ve tarıma endeksli sanayiye dayalıdır. Aydın’da en fazla kestane, incir, zeytin ve enginar üretilmektedir. Kuşadası, Didim ve Söke’de yaz turizmi yöre halk ve esnafı için önemli bir gelir kaynağıdır. Aydın’da Efeler, Nazilli, Kuşadası, Söke ve Didim 100 bin ve üzerindeki nüfuslarıyla ön plana çıkan ilçeler olmaktadır. Aydın’da yaşayanların %57’si Aydınlı iken %43’ü Türkiye’nin diğer şehirlerinden gelen vatandaşlardır. Kuşadası ve Didim en fazla göçü Ankara, İstanbul ve İzmir’den alırken diğer ilçelerde Muş, Erzurum, Ağrı, Bitlis, Muğla ve Denizli’den göç eden çok daha ağır basmaktadır. 

Aşağıda 2018 genel seçimlerinde alınan milletvekilliği sonuçlarına göre hazırlanan grafik ve harita bulunuyor.

2018 Genel seçimlerinde CHP %34,2 oy oranıyla birinci parti ve ardından %31,4 ile AK Parti geliyor. Üçüncü sırada %15 ile İYİ Parti bulunurken. HDP’nin %9,1, MHP’nin ise %8 oy oranı bulunuyor.

* Koçarlı, Karpuzlu ve Köşk ilçeleri AK Parti’nin Aydın’da en yüksek oy oranına eriştiği ilçeler. Bu üç ilçede AK Parti’nin oy oranı %49 seviyesinde 2018 genel seçimlerinde. Germencik, Didim ve Kuşadası ise AK Parti’nin en düşük oy aldığı ilçeler.

* CHP, %48,1 ile Kuşadası’nda en yüksek oy oranını elde ederken, Köşk’te %13,7 oy oranına sahiptir.

* HDP Germencik, Didim ve Söke’de%10’dan yüksek oy aldı son seçimlerde. Bu ilçelerde Kürt yurttaşların yoğun olarak yaşıyor olması HDP’nin oylarının artmasında önemli faktör olarak öne çıkıyor.

* MHP, 2018 genel seçimlerinde %8 oranında oy elde etti. En yüksek oy aldığı üç ilçe İncirliova, Karpuzlu ve Köşk’tür. En az oy aldığı ilçeler ise Çine, Didim ve Kuyucak olmaktadır.
AYDIN’DA MAHALLE BAZLI DEĞİŞİMLER 
Aydın’da AK Parti, MHP, CHP ve HDP’nin yoğun oy aldığı mahalleler bulunuyor. 2011’den 2018 seçimlerine kadar Aydın’da partilerin önde oldukları mahalle sayılarını incelediğimiz analizin grafiği aşağıdadır.

2011 genel seçimlerinde Aydın’da bulunan mahallelerin üç yüz altmış beşinde AK Parti’nin üstünlüğü vardı. 2011-2018 yılları arasında yapılan son dört genel seçimin hepsinde en fazla mahallede birinci olan parti AK Parti olmuştur. 2022 Ağustos itibariyle AK Parti’nin 2018 genel seçimlerine göre yüz altı mahallede üstünlüğünü kaybetmesi beklenmektedir. AK Parti 2022 itibariyle birinci olunan mahalle sayısında ikinci sıraya gerilemiştir. Ak Parti’nin 2018 genel seçimlerinde en yüksek oy aldığı ise şunlar:

* KUYUCAK- Pamucak Mahallesi: % 91,2
* KUYUCAK- Ovacık Mahallesi: % 85,9
* KUYUCAK- Yaylalı Mahallesi: % 85,6

CHP’nin önde olduğu mahalleler Didim, Kuşadası, Germencik, Efeler, Yenipazar ilçelerinde çoğunluktadır. 2018 genel seçimlerinde üç yüz on iki mahallede lider pozisyonda bulunan CHP’nin Ağustos 2022 verileri ışığında üç yüz otuz dokuz mahallede birinci olması tahmin edilmektedir.

* KUYUCAK- Sarıcaova Mahallesi: % 89,4
* SÖKE- Güneyyaka Mahallesi: % 86,8
* BOZDOĞAN- Alamut Mahallesi: % 86

2015 Kasım seçimlerinde Aydın genelinde on bir mahallede birinci parti olan MHP’nin, 2018 genel seçimlerinde önde olduğu mahalle sayısı beşe gerilemektedir. 2022 Ağustos itibariyle iki mahallede birinci olması beklenmektedir. MHP’nin en çok oy aldığı üç mahalle aşağıda sıralanmıştır.

* İNCİRLİOVA- Palamutköy Mahallesi: % 36,8
* KARPUZLU- Yağşılar Mahallesi: % 36
* NAZİLLİ- Apaklar Mahallesi: % 29,1

HDP'nin Aydın genelinde oyları 2018 genel seçimlerinde artmıştır. 2018 genel seçimlerinde on mahallede birinci olan HDP’nin 2022 Ağustos itibariyle on iki mahallede birinci olması tahmin edilmektedir. HDP’nin en çok oy aldığı üç mahalle aşağıda sıralanmıştır.

* GERMENCİK- Neşetiye Mahalllesi: % 74,5
* NAZİLLİ- Muammer Aksoy Mahallesi: % 60
* EFELER- Ovaeymir Mahallesi: % 51,7

'PARTİLERİN ÖNDE OLDUKLARI MAHALLELERDE OY GEÇİŞLERİ'
Bu başlık altında Aydın’da AK Parti, CHP ve MHP’nin 2011 seçimlerinde en yüksek oy oranına ulaştıkları 100 mahalle belirlendi ve her partinin yüksek oy aldığı mahallelerde 2011-2018 genel seçimleri arasındaki oy geçişleri tespit edildi. İlk analiz  2011 genel seçimlerinde AK Parti’nin en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahalle için yapılacak ve aşağıdaki grafik AK Parti’nin Aydın’da en yüksek oy oranına ulaştığı 100 mahallenin son dört genel seçimdeki sonuçlarını göstermektedir.

2011 seçimlerinden 2018 seçimlerine kadar AK Parti’nin oy kaybı 4,8 puan.

* 2011 -2018 arasında yapılan seçimlerde AK Parti oyları en yüksek oy aldığı yüz mahallede %70,6 ile %64,8 arasında değişmektedir ve en düşük oyu 2015 Haziran genel seçimlerinde almaktadır.
* 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti, MHP ve HDP ve CHP’ye oy kaybediyor. 2015 Kasım ayında yapılan seçimde ise kaybettiği oylardan daha fazlasını kazanıyor.
* CHP, 2015 Haziran seçimlerinde AK Parti’den %2 civarında oy almaktadır.
* 2018 genel seçimlerinde AK Parti’nin yüksek oy aldığı mahallelerde MHP’ye %5 civarında oy kaybı var.

CHP, 2011’den 2018’e kadar %23,2 oranında oy kaybetmekte.

* Aydın’da CHP’nin en fazla oy aldığı yüz 2011-2018 yılları arasında %7,8 civarında oy kaybı saptanmaktadır.
* CHP, 2015 Haziran seçimlerinde HDP’ye, 2018 genel seçimlerinde ise hem HDP’ye hem de İyi Parti’ye oy kaybetmiştir.

'AĞUSTOS 2022 İTİBARİYLE ANKET VERİLERİ IŞIĞINDA AYDIN’DA SEÇİM ARİTMETİĞİ'
Aşağıdaki grafikte Aydın’da partilerin bugünkü tahmini oy oranları yer almaktadır. Tahmin edilen sonuçlar kamuoyu araştırmalarında “Bu Pazar bir seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?’’ ve “2018 genel seçimlerinde hangi partiye vermiştiniz?” sorularına verilen cevaplardan oluşan anket verilerinin geçmiş seçim sonuçlarındaki bölgesel ağırlıklar kullanılarak ilçelere göre dağıtılması ve ardından ilçelerin seçmen sayısı ile oranlanmasıyla il genel sonucu elde edilmiştir. Aşağıdaki tabloda partilerin ilçeler bazında tahmin edilen oy oranları verilmiştir. Renklendirilen sütunlardaki partiler o ilçede birinci parti olmuştur.

Güncel anket verilerinin 2018 seçimlerinde oluşan ağırlığa göre dağıtılması sonucunda Aydın’da; Karpuzlu, Koçarlı ve Köşk ilçelerinde AK Parti diğer tüm ilçelerde ise CHP önde.

Ağustos 2022 Aydın Genel Seçim Tahminleri

*  Anket verilerine göre 2018’den bu yana AK Parti’de %10,1, HDP’de %1,4, MHP’de ise %4,2 civarında oy kaybı tahmin edilmektedir.
* Temmuz 2022 verilerine göre CHP %3, İyi Parti %4,9 oy artırmakta. 
* Yeni kurulan partilerden ise Deva Partisi %2,3 Gelecek Partisi %1, Zafer Partisi %2,2, Yeniden Refah Partisi %0,8, Memleket Partisi %1,6 oy oranına ulaşmaktadır.

BUGÜNKÜ ARİTMETİKTE MİLLETVEKİLİ DAĞILIMI NASIL OLUR?
Milletvekilliği seçiminde Aydın’daki dağılımın nasıl olabileceğine dair 3 ayrı senaryo var.

Tüm partiler ayrı listelerle seçime katılıyor

Cumhur İttifakı ortak liste (AK Parti+MHP+BBP), Millet İttifakı (CHP+İyi Parti+DP), 3.İttifak (SP+DEVA+GP), HDP

Cumhur İttifakı (AK Parti+MHP+BBP), 6’lı İttifak (CHP+İyi Parti+DP+SP+DEVA+GP), HDP

SENARYO-1
Tüm partilerin ayrı ayrı seçime katıldığı bu senaryoda milletvekili dağılımı aşağıdaki gibi oluyor.

Senaryo-1’de CHP dört, AK Parti ve İyi Parti ise ikişer milletvekili kazanmaktadır.

SENARYO-2
Senaryo-2’de Cumhur İttifakı ortak liste ile seçime katılıyor ve muhalefette İYİ Parti, CHP ve DP ortak liste ve SP, DEVA, GELECEK ise kendi aralarında farklı bir ortak listeyle seçime katılıyor. HDP ise senaryo-1’de olduğu gibi seçime tek başına katılıyor.

* Bu senaryoda iktidar-muhalefet dengesinde milletvekili sayısı açısından bir değişiklik yok. Millet ittifakı dört, Cumhur ittifakı ise iki milletvekili elde etmektedir.
* SP, DEVA ve GELECEK’in ortak listede birleşmesi Aydın’da milletvekili çıkarmaları için yeterli olmamış görünmekte.

SENARYO-3
Senaryo-3, 6’lı masa üyelerinin tek liste seçime katıldığı, Cumhur İttifakı’nın da listede ortaklaştığı ve HDP’nin yalnız seçime katıldığı bir durumu öngörmekte.

* Senaryo-3’te altı parti tek listede seçime katılıyor ancak sonuç yine değişmiyor. Muhalefet bloğu dört, iktidar ise iki milletvekili elde etmekte.
* SP, GELECEK ve DEVA oyları Millet ittifakı listesinden seçime katılmaları durumunda Millet ittifakına fazladan milletvekili kazandırmaya yetmiyor.

'AYDIN'DA DEĞİŞİMİN YÖNÜ'

Aydın’da HDP’den CHP’ye %2 civarında oy transferi var. Özellikle Efeler, Kuşadası ve Didim’de HDP güç kaybediyor.

MHP, İyi Parti’ye %3 kadar oy kaybediyor görünmektedir.

AK Parti’den Deva Partisi ve Gelecek Partisi’ne oy geçişleri tespit edilmiştir.